Het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte (=experimentele wetenschap) is één van de oudste wetenschappelijke genootschappen van ons land. Opgericht in 1769 door Steven Hoogendijk (een rijke klokkenmaker uit Rotterdam) mogelijk naar het voorbeeld van de Accademia dei Lincei (1603-1651) of de Royal Society (1660-heden). Meteen vanaf het begin kreeg het Genootschap ruimtes in het Beursgebouw van 1736 (zie gravure).
Werden in de eerste anderhalve eeuw van haar bestaan vooral verschillende vormen van technische innovatie bevorderd, in de afgelopen eeuw kwam de nadruk te liggen op zowel de geneeskunde als de techniek.
Het genootschap bezat een eigen laboratorium en een uitgebreid arsenaal van historische wetenschappelijke instrumenten, alsook een uitgebreide historische innovatie-bibliotheek. Helaas is het merendeel van deze bezittingen verloren gegaan bij het bombardement op Rotterdam in 1940 waarbij het Beursgebouw volledig werd verwoest.
Meer informatie treft u aan in het onafhankelijk onderhouden lemma van de Nederlandse Wikipedia (hier).
In de huidige tijd organiseert het Genootschap jaarlijks in Rotterdam een zestal lezingen voor haar leden, over innovatieve onderwerpen in de geneeskunde, de techniek, of de medische techniek.
Daarnaast kent het Genootschap prijzen toe aan uitstekende afstudeerders van de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Technische Universiteit Delft. Ook reikt het in oneven jaren een tweejaarlijkse promotieprijs uit, zowel in Rotterdam als in Delft. Tenslotte wordt de tweejaarlijkse International Steven Hoogendijk Award for Medical Engineering toegekend, voor wereldwijde doorbraken op het snijvlak van geneeskunde en techniek. Dit gebeurt in de even jaren. Beide evenementen hebben gewoonlijk in september plaats. De prijzen en evenementen worden gefinancierd uit de nalatenschap van Steven Hoogendijk en uit vrijwillige bijdragen door de leden van het Genootschap. Het Genootschap heeft ANBI status, zodat giften binnen de geldende grenzen fiscaal aftrekbaar zijn.
Het Genootschap heeft circa 400 leden met wetenschappelijke achtergrond. Medici, technici en anderen worden op voordracht gevraagd om lid te worden.
Documenten
- Bericht van oprichting BGPW en aankondiging 1e prijsvraag in 1770
- Het Bataafsch Genootschap: 1769 – 1984 (ex. blz. 67-80) en de blz. 67-80
- Nieuw Verhandelingen van het Bataafsch Genootschap (3e reeks, 4e deel, 1995)
- De Geschiedenis van het Bataafsch Genootschap in de naoorlogse periode (1945-1994)
- Boekenbestand BGPW zoals hersteld na de 2e Wereld Oorlog bij gemeente archief
- Originele Plan en Grondwet 1788
- Plan en Grondwet 1958
- Plan en Grondwet 1997
- Plan en Grondwet van het Bataafsch Genootschap, retro- en prospectief
- Penningen van het Bataafsch Genootschap
- In memoriam Dr. H.K. de Haas, 1e secretaris 1924 – 1948
- Ledenbul Prof.dr. Carolus Linnaeus uit 1771
- Bul consultand prof. C.H.D. Buys Ballot uit 1850
- Ledenbul Prof.dr. Balthasar van der Pol uit 1927
- Ledenbul Prof.dr. Leonard Goester uit 1931 (nog steeds identiek aan de oorspronkelijke ledenbul)